Trái phiếu Coupon là gì? Lợi ích và rủi ro trong đầu tư

Trái phiếu Coupon là một trong những loại hình trái phiếu phổ biến giúp tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro trong quá trình đầu tư. Tuy nhiên, việc hiểu rõ loại hình đầu tư này giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định hợp lý và đúng đắn. Bài viết dưới đây của Chứng khoán KIS cung cấp những thông tin hữu ích về lợi ích cũng như rủi ro khi đầu tư vào trái phiếu này, cùng tìm hiểu nhé!

Trái phiếu Coupon là gì?

Trái phiếu Coupon hay trái phiếu lãi suất cố định là loại trái phiếu trong đó nhà phát hành cam kết trả lãi suất định kỳ cho người nắm giữ trái phiếu (thường theo tháng, quý hoặc năm) cho đến khi đáo hạn. Lãi suất được gọi là “coupon” và tỷ lệ này không thay đổi trong suốt thời gian tồn tại của trái phiếu, mang lại dòng thu nhập ổn định cho nhà đầu tư.

Mỗi trái phiếu lãi suất cố định sẽ có một mệnh giá (số tiền gốc mà nhà đầu tư sẽ nhận lại vào ngày đáo hạn) và một tỷ lệ lãi suất (coupon rate). Ví dụ, nếu một trái phiếu có mệnh giá 1 triệu đồng với lãi suất 5%/năm, nhà đầu tư sẽ nhận được 50,000 đồng hàng năm cho đến khi trái phiếu đáo hạn. Loại trái phiếu này được phát hành bởi các tổ chức chính phủ, doanh nghiệp hoặc các tổ chức tài chính lớn nhằm huy động vốn từ nhà đầu tư.

Cách thức hoạt động của trái phiếu Coupon

Trái phiếu này hoạt động dựa trên nguyên tắc trả lãi định kỳ cho người nắm giữ. Khi nhà đầu tư mua trái phiếu thì họ nhận được các khoản thanh toán lãi suất cố định (lãi suất coupon) trong suốt thời gian trái phiếu có hiệu lực đến ngày đáo hạn. Cách thức hoạt động được thực hiện cụ thể theo các hoạt động sau:

Phát hành trái phiếu Coupon

Nhà phát hành trái phiếu (doanh nghiệp, chính phủ hoặc tổ chức) sẽ đặt ra tỷ lệ lãi suất coupon cố định, tức là phần trăm lãi trên mệnh giá trái phiếu. Ví dụ, với trái phiếu có mệnh giá 100 triệu đồng và lãi suất 6%, nhà đầu tư sẽ nhận được 6 triệu đồng hàng năm.

>>> Xem thêm: Trái phiếu doanh nghiệp là gì? Cách thức gia tăng thu nhập bằng trái phiếu doanh nghiệp

Khoản thanh toán lãi suất

Nhà đầu tư sẽ nhận khoản thanh toán định kỳ dựa trên tỷ lệ lãi suất coupon. Tần suất thanh toán có thể là hàng quý, hàng năm hoặc theo chu kỳ khác đã được xác định từ đầu. Điều này giúp nhà đầu tư có dòng tiền ổn định trong thời gian nắm giữ trái phiếu.

Ngày đáo hạn

Đến ngày đáo hạn, nhà phát hành sẽ hoàn trả lại giá trị mệnh giá của trái phiếu cho nhà đầu tư, đồng thời thanh toán khoản lãi cuối cùng nếu có. Điều này giúp nhà đầu tư bảo toàn vốn nếu giữ trái phiếu đến hết kỳ hạn.

Vào ngày đáo hạn trái phiếu, nhà phát hành sẽ hoàn trả lại vốn và lãi cho nhà đầu tư

Giao dịch trên thị trường thứ cấp

Trái phiếu Coupon có thể được mua bán trên thị trường thứ cấp trước khi đến hạn đáo. Khi đó, giá trị trái phiếu phụ thuộc vào lãi suất thị trường. Nếu lãi suất thị trường tăng cao hơn lãi suất coupon, giá trị trái phiếu trên thị trường thứ cấp sẽ giảm và ngược lại. Điều này làm cho các nhà đầu tư có thể kiếm lợi từ sự biến động giá trị của trái phiếu, bên cạnh khoản lãi coupon định kỳ.

Ảnh hưởng của lãi suất

Lãi suất thị trường đóng vai trò quan trọng trong việc xác định giá trị trái phiếu. Khi lãi suất thị trường thay đổi, giá của trái phiếu này sẽ biến động. Nếu lãi suất thị trường giảm, các nhà đầu tư có thể ưa chuộng trái phiếu có lãi suất cao hơn và mua trái phiếu với giá cao hơn. Ngược lại, nếu lãi suất thị trường tăng, trái phiếu này sẽ mất giá.

Tính bảo mật vốn

Một trong những ưu điểm lớn của trái phiếu này là tính bảo mật vốn cho nhà đầu tư nếu họ giữ trái phiếu đến ngày đáo hạn. Nhà đầu tư không phải lo ngại về việc mất vốn gốc, bất kể giá trị thị trường của trái phiếu biến động như thế nào trong suốt thời gian nắm giữ. Điều này giúp trái phiếu Coupon trở thành một lựa chọn đầu tư an toàn cho các nhà đầu tư tìm kiếm lợi nhuận ổn định.

Ví dụ, nếu một nhà đầu tư mua trái phiếu Coupon của chính phủ với mệnh giá 1 tỷ đồng, có lãi suất 7% và kỳ hạn 10 năm sẽ nhận được 70 triệu đồng mỗi năm. Sau 10 năm, nhà phát hành sẽ hoàn trả lại 1 tỷ đồng mệnh giá của trái phiếu.

Đây là một hình thức đầu tư chứng khoán an toàn cung cấp lợi tức cố định và khả năng giao dịch linh hoạt. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần chú ý đến lãi suất thị trường để tối ưu hóa lợi nhuận cũng như luôn cập nhật thông tin biến động về thị trường.

Các loại trái phiếu Coupon phổ biến

Trái phiếu là một trong những loại công cụ đầu tư được ưa chuộng trên thị trường tài chính cung cấp thu nhập ổn định cho nhà đầu tư dưới dạng lãi suất định kỳ (Coupon). Có ba loại trái phiếu chính mà nhà đầu tư thường quan tâm, bao gồm:

Trái phiếu Coupon cố định

Đây là loại trái phiếu mà lãi suất được ấn định tại thời điểm phát hành và không thay đổi trong suốt thời gian đáo hạn. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư sẽ nhận được cùng một khoản lãi suất hàng kỳ bất kể biến động trên thị trường. Lợi suất này thường được tính theo phần trăm của mệnh giá trái phiếu và được trả theo chu kỳ hàng tháng, hàng quý hoặc hàng năm tùy theo thỏa thuận của trái phiếu.

Trái phiếu có lãi suất cố định không thay đổi trong suốt kỳ hạn

Chẳng hạn, một trái phiếu cố định có lãi suất 5% và mệnh giá 1 triệu VND sẽ trả 50.000 VND mỗi năm cho nhà đầu tư cho đến khi trái phiếu đáo hạn. Điều này mang lại sự ổn định và dễ dự đoán thu nhập, đặc biệt trong bối cảnh lãi suất thị trường biến động.

Lợi ích chính của loại trái phiếu này là tính ổn định trong thu nhập và bảo vệ nhà đầu tư trước sự biến động của thị trường. Nhà đầu tư có thể biết chính xác số tiền sẽ nhận được theo từng kỳ, từ đó dễ dàng lập kế hoạch tài chính cá nhân. Tuy nhiên, nhược điểm của loại trái phiếu này là trong trường hợp lãi suất thị trường tăng, nhà đầu tư có thể bị thiệt thòi vì lợi suất cố định thấp hơn lãi suất hiện hành trên thị trường.

Trái phiếu Coupon thay đổi

Loại trái phiếu này còn gọi là trái phiếu lãi suất thả nổi là loại trái phiếu mà lãi suất được điều chỉnh định kỳ, dựa trên các chỉ số tài chính hoặc lãi suất thị trường, chẳng hạn như LIBOR hoặc lãi suất tiền gửi ngân hàng trung ương. Lãi suất có thể thay đổi theo từng kỳ, tùy thuộc vào điều kiện thị trường tài chính tại thời điểm đó.

Ví dụ, lãi suất Coupon của một trái phiếu có thể được điều chỉnh hàng năm và dựa trên chỉ số lãi suất tiền gửi ngân hàng. Nếu lãi suất thị trường tăng, lãi suất Coupon cũng sẽ tăng, mang lại lợi ích lớn hơn cho nhà đầu tư so với trái phiếu Coupon cố định. Điều này giúp nhà đầu tư tận dụng được cơ hội từ các biến động trên thị trường lãi suất.

Tuy nhiên, loại trái phiếu này cũng mang lại rủi ro khi lãi suất thị trường giảm, làm giảm khoản thu nhập của nhà đầu tư từ khoản lãi Coupon. Vì vậy, loại trái phiếu này phù hợp hơn với những nhà đầu tư có khả năng chịu rủi ro cao và mong muốn tối đa hóa lợi nhuận từ các biến động lãi suất.

>>> Xem thêm: Lợi ích hấp dẫn khi đầu tư trái phiếu ngân hàng

Trái phiếu Coupon không có phiếu lãi

Trái phiếu không có phiếu lãi (Zero-Coupon Bonds) còn được gọi là trái phiếu chiết khấu, là loại trái phiếu mà không có khoản thanh toán lãi suất định kỳ như hai loại trên. Thay vào đó, nhà đầu tư mua trái phiếu với mức giá thấp hơn mệnh giá (chiết khấu) và thu được lợi nhuận khi trái phiếu đáo hạn. Lợi nhuận này chính là sự chênh lệch giữa giá mua ban đầu và mệnh giá trái phiếu.

Ví dụ, một trái phiếu không có phiếu lãi có mệnh giá 1 triệu VND có thể được bán với giá 800.000 VND. Khi đến thời điểm đáo hạn, nhà đầu tư sẽ nhận lại 1 triệu VND, thu được 200.000 VND lợi nhuận. Trái phiếu không có phiếu lãi rất phù hợp với những nhà đầu tư dài hạn vì nó không yêu cầu thanh toán lãi định kỳ mà chỉ cần chờ đến ngày đáo hạn để thu lợi nhuận.

Lợi ích của trái phiếu này là giúp nhà đầu tư có thể đầu tư với số vốn ban đầu thấp hơn nhiều so với mệnh giá của trái phiếu. Điều này mở ra cơ hội cho những nhà đầu tư có nguồn tài chính hạn chế. Tuy nhiên, trái phiếu này không mang lại dòng tiền lãi định kỳ, và do đó, không phù hợp với những nhà đầu tư cần thu nhập thường xuyên.

Lợi ích và rủi ro khi đầu tư vào trái phiếu Coupon

Loại hình trái phiếu này mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng kèm theo một số rủi ro đáng kể.

Lợi ích khi mua trái phiếu coupon

Loại trái phiếu này giúp nhà đầu tư có dòng tiền ổn định từ các khoản lãi suất định kỳ, góp phần tăng sự an toàn cho danh mục đầu tư. Đặc biệt, những trái phiếu có phiếu lãi cố định giúp đảm bảo nguồn thu nhập không thay đổi, ngay cả trong trường hợp thị trường tài chính biến động. Lợi nhuận này có thể sử dụng để tái đầu tư hoặc phục vụ các nhu cầu khác, giúp nhà đầu tư chủ động hơn trong việc quản lý tài chính.

Đầu tư trái phiếu khá an toàn nếu nhà đầu tư lựa chọn được tổ chức phát hành uy tín

Ngoài ra, đầu tư vào trái phiếu Coupon có thể giúp nhà đầu tư bảo toàn vốn nếu giữ trái phiếu đến ngày đáo hạn. Tại thời điểm đó, nhà đầu tư nhận lại mệnh giá trái phiếu, đồng nghĩa với việc không lo mất vốn nếu tổ chức phát hành không gặp vấn đề về tài chính. Hơn nữa, nhiều loại trái phiếu được phát hành bởi chính phủ hoặc các công ty lớn, tạo ra sự an toàn cao về mặt tín dụng và rủi ro nợ thấp.

Rủi ro khi đầu tư trái phiếu coupon

Tuy nhiên, không phải đầu tư trái phiếu này thì lúc nào cũng an toàn. Một trong những rủi ro chính khi đầu tư vào trái phiếu này là rủi ro về lãi suất. Khi lãi suất trên thị trường tăng thì giá trị của các loại trái phiếu này hiện tại giảm. Điều này khiến nhà đầu tư đối diện với khả năng phải bán trái phiếu dưới mức mệnh giá nếu muốn rút vốn trước ngày đáo hạn. Rủi ro lạm phát cũng làm giảm sức mua của tiền lãi nhận được khiến lợi nhuận thực tế từ không còn hấp dẫn như kỳ vọng ban đầu.

>>> Xem thêm: Trái phiếu chính phủ là gì? Lợi ích và rủi ro khi đầu tư vào trái phiếu Chính phủ

Cách lựa chọn và đầu tư trái phiếu Coupon hiệu quả

Việc lựa chọn và đầu tư vào trái phiếu này hiệu quả đòi hỏi nhà đầu tư phải hiểu rõ về các loại trái phiếu, lãi suất và điều kiện thị trường. Bằng cách nắm vững các yếu tố này, nhà đầu tư có thể tối ưu hóa danh mục đầu tư của mình và đạt được những mục tiêu tài chính dài hạn.

Xác định loại trái phiếu phù hợp

Đầu tiên, nhà đầu tư cần hiểu các loại trái phiếu mà mình muốn đầu tư để sinh lời hiệu quả. Mỗi loại mang lại rủi ro và lợi ích khác nhau, tùy thuộc vào mục tiêu tài chính và mức độ chấp nhận rủi ro.

Trái phiếu Coupon cố định: Đây là lựa chọn ổn định nhất, vì lãi suất không thay đổi theo thời gian. Nhà đầu tư được bảo đảm một khoản thu nhập đều đặn, đặc biệt phù hợp trong điều kiện lãi suất thị trường không thay đổi hoặc giảm.

Trái phiếu Coupon thay đổi: Phù hợp với các nhà đầu tư muốn tận dụng sự biến động của thị trường lãi suất. Trái phiếu này có lãi suất biến động theo mức lãi suất thị trường hoặc chỉ số kinh tế giúp nhà đầu tư hưởng lợi khi lãi suất tăng.

Trái phiếu không có phiếu lãi (Zero-Coupon Bonds): Được mua với giá thấp hơn mệnh giá và nhà đầu tư nhận lại toàn bộ số tiền khi đáo hạn. Đây là lựa chọn thích hợp cho nhà đầu tư dài hạn và muốn nhận lợi nhuận dồn vào cuối kỳ thay vì lãi suất định kỳ.

Xem xét tình hình tài chính của tổ chức phát hành

Tình trạng tài chính và uy tín của tổ chức phát hành là yếu tố quan trọng khi đầu tư vào trái phiếu. Trái phiếu từ các tổ chức uy tín như chính phủ hoặc doanh nghiệp lớn thường có rủi ro vỡ nợ thấp hơn giúp bảo vệ vốn của nhà đầu tư. Điều này đặc biệt quan trọng với loại hình đầu tư này vì lợi nhuận phụ thuộc vào khả năng chi trả đều đặn của tổ chức phát hành.

Đánh giá tình hình tài chính của tổ chức phát hành là một trong những bước quan trọng

Đánh giá rủi ro lãi suất và lạm phát

Lãi suất và lạm phát ảnh hưởng lớn đến giá trị của trái phiếu coupon. Khi lãi suất tăng, giá trị trái phiếu hiện tại có xu hướng giảm khiến nhà đầu tư chịu rủi ro nếu muốn bán trái phiếu trước kỳ hạn. Lạm phát cũng làm giảm giá trị thực của các khoản lãi Coupon, vì vậy cần đánh giá kỳ vọng lạm phát và điều kiện kinh tế khi đầu tư.

Xem xét thanh khoản

Trái phiếu có thể không dễ dàng mua bán trên thị trường thứ cấp. Những nhà đầu tư cần tiền gấp có thể gặp khó khăn khi bán trái phiếu mà không bị mất giá. Việc đánh giá tính thanh khoản của trái phiếu và thị trường giao dịch là yếu tố quan trọng, đặc biệt đối với các nhà đầu tư có mục tiêu ngắn hạn hoặc cần linh hoạt.

Bên cạnh những yếu tố trên, để đạt hiệu quả tối đa nhà đầu tư cần xác định thời gian đầu tư phù hợp với loại trái phiếu mình chọn. Mỗi loại trái phiếu sẽ phù hợp với từng chiến lược đầu tư riêng biệt, nhà đầu tư hãy lựa chọn trái phiếu phù hợp để mang lại lợi nhuận ổn định.

Để đầu tư trái phiếu Coupon hiệu quả yêu cầu sự nghiên cứu kỹ lưỡng về loại trái phiếu này. Hy vọng với bài viết trên, nhà đầu tư đã có thêm những thông tin cần thiết để đạt được lợi nhuận tối đa và giảm thiểu rủi ro. Bên cạnh đó, nhà đầu tư có thể tìm hiểu thêm các thông tin chứng khoán bổ ích khác tại website stockkisvn.vn hoặc liên hệ hotline Chứng khoán KIS tại 028 3914-8585 để được tư vấn và hỗ trợ nhé!