Chỉ số P/B, P/E là gì?

Chỉ số P/B và P/E là các chỉ số chứng khoán quan trọng giúp nhà đầu tư đánh giá xem cổ phiếu của một công ty đang được định giá cao hay thấp so với giá trị thực và tiềm năng của công ty đó.

Chỉ số P/B

P/B (Price to Book Ratio) phản ánh mối quan hệ giữa giá cổ phiếu thị trường và giá trị sổ sách của công ty. P/B đo lường giá trị thị trường của công ty so với giá trị thực tế của tài sản công ty đang sở hữu. Đây là chỉ số đặc biệt hữu ích trong việc đánh giá các công ty có nhiều tài sản cố định, như ngân hàng, bất động sản và sản xuất.

Công thức tính P/B

Chỉ số P/B được tính bằng công thức:

Chỉ số P/B được tính theo Giá cổ phiếu và Giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu

Trong đó:

• Giá cổ phiếu là giá giao dịch của cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.
• Giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu là giá trị tài sản ròng của công ty (tổng tài sản trừ đi nợ phải trả) chia cho tổng số cổ phiếu đang lưu hành.

Ví dụ: Nếu một công ty có giá trị tài sản ròng là 1 tỷ đồng và 1 triệu cổ phiếu đang lưu hành, giá trị sổ sách trên mỗi cổ phiếu là 1.000 đồng. Nếu giá cổ phiếu hiện tại là 1.500 đồng, chỉ số P/B sẽ là 1.5.

Ý nghĩa của P/B

Chỉ số P/B giúp nhà đầu tư nhận định nhanh chóng về mức định giá của cổ phiếu so với giá trị tài sản thực tế của công ty. Ý nghĩa của P/B có thể được chia thành các trường hợp sau:

• P/B < 1: Nếu chỉ số P/B nhỏ hơn 1, có nghĩa là giá cổ phiếu đang thấp hơn giá trị tài sản của công ty. Đây có thể là tín hiệu tốt cho nhà đầu tư giá trị (value investor), cho thấy cổ phiếu bị định giá thấp. Tuy nhiên, điều này cũng có thể là dấu hiệu của các vấn đề tiềm ẩn trong công ty, như hoạt động kém hiệu quả, nợ nần nhiều hoặc triển vọng tăng trưởng thấp.
• P/B > 1: Khi P/B lớn hơn 1, cổ phiếu có giá trị cao hơn so với giá trị tài sản, nghĩa là nhà đầu tư sẵn sàng trả thêm để sở hữu cổ phiếu của công ty. Điều này thường xảy ra khi công ty có tiềm năng tăng trưởng cao hoặc lợi nhuận ổn định. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần cẩn trọng vì chỉ số P/B cao cũng có thể cho thấy cổ phiếu đang bị định giá quá cao so với giá trị thực của nó.
• Ứng dụng của P/B: Chỉ số P/B phù hợp để đánh giá các công ty có tài sản cố định lớn, ví dụ như công ty bất động sản, ngân hàng hoặc các ngành nghề sử dụng tài sản vật chất nhiều. Trong những ngành này, giá trị tài sản thường chiếm tỷ trọng lớn trong bảng cân đối kế toán và đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra lợi nhuận.

Chỉ số P/E

P/E (Price to Earnings Ratio) cho biết giá cổ phiếu hiện tại cao gấp bao nhiêu lần so với lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS) của công ty. Chỉ số P/E đo lường mức độ mà nhà đầu tư sẵn sàng trả cho mỗi đồng lợi nhuận mà công ty tạo ra và phản ánh kỳ vọng của thị trường về tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai.

Công thức tính P/E

P/E = Giá cổ phiếu/ Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu (EPS)

Trong đó:

• EPS (Earnings per Share) là lợi nhuận ròng sau thuế của công ty chia cho số cổ phiếu đang lưu hành.

Ví dụ: Nếu công ty có lợi nhuận ròng là 500 triệu đồng và số cổ phiếu lưu hành là 1 triệu, EPS sẽ là 500 đồng. Nếu giá cổ phiếu hiện tại là 5.000 đồng, chỉ số P/E sẽ là 10.

Ý nghĩa của P/E

Chỉ số P/E thường được sử dụng để đánh giá giá trị cổ phiếu so với lợi nhuận mà công ty mang lại. Ý nghĩa của P/E cũng được chia thành các trường hợp chính:

• P/E cao: Chỉ số P/E cao có nghĩa là nhà đầu tư kỳ vọng lớn vào tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai của công ty. Các công ty công nghệ, công ty khởi nghiệp hoặc các công ty có tốc độ phát triển nhanh thường có P/E cao. Tuy nhiên, P/E cao cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo rằng cổ phiếu đang bị định giá quá mức và có khả năng giảm giá nếu kỳ vọng không đạt được.
• P/E thấp: Một chỉ số P/E thấp có thể cho thấy cổ phiếu đang bị đánh giá thấp, hoặc thị trường không kỳ vọng cao vào sự phát triển của công ty. P/E thấp cũng là tín hiệu hấp dẫn cho nhà đầu tư giá trị khi lựa chọn cổ phiếu có mức giá thấp nhưng có tiềm năng phát triển dài hạn.
• Ứng dụng của P/E: Chỉ số P/E được sử dụng phổ biến trong việc so sánh giá trị giữa các công ty cùng ngành và giúp nhà đầu tư đánh giá độ hấp dẫn của cổ phiếu. Đối với các công ty có tốc độ tăng trưởng lợi nhuận cao, nhà đầu tư thường chấp nhận P/E cao hơn vì tiềm năng tăng trưởng lợi nhuận trong tương lai.

So sánh P/B và P/E

Hai chỉ số P/E và P/B được sử dụng nhiều trong phân tích tài chính

Cả P/B và P/E đều là chỉ số đo lường mức độ hợp lý của giá cổ phiếu, nhưng chúng lại có những khác biệt quan trọng trong cách đánh giá và ứng dụng:

Ứng dụng của P/B và P/E trong đầu tư

P/B và P/E là hai trong những cách định giá cổ phiếu hiệu quả trong phân tích đầu tư:

• Sử dụng chỉ số P/B: Nhà đầu tư có thể xem xét P/B khi đánh giá giá trị tài sản của các công ty trong ngành tài chính, bất động sản, hoặc sản xuất. P/B thấp có thể là dấu hiệu cổ phiếu đang bị định giá thấp, nhưng cũng cần xem xét kỹ lưỡng vì có thể công ty gặp vấn đề về hoạt động.
• Sử dụng chỉ số P/E: P/E hữu ích trong việc so sánh cổ phiếu cùng ngành, đặc biệt với những công ty có tiềm năng phát triển. Nếu P/E của công ty thấp hơn so với các công ty cùng ngành mà lợi nhuận ổn định, đây có thể là cơ hội đầu tư tốt. Tuy nhiên, nếu P/E quá cao, nhà đầu tư nên cân nhắc về rủi ro của cổ phiếu có thể bị định giá cao hơn thực tế.