Thời hạn thanh toán giao dịch chứng khoán theo luật hiện hành tại Việt Nam

Thời hạn thanh toán chứng khoán là khoảng thời gian tính từ ngày giao dịch chứng khoán thành công (ngày T) đến ngày mà các bên tham gia giao dịch hoàn tất nghĩa vụ thanh toán tiền và chuyển giao chứng khoán. Thời hạn này được quy định cụ thể bởi cơ quan quản lý thị trường chứng khoán nhằm đảm bảo sự minh bạch, đồng bộ và hiệu quả trong quá trình giao dịch.

Quy định thời hạn thanh toán chứng khoán

Tại Việt Nam, thời hạn thanh toán chứng khoán được áp dụng theo nguyên tắc T+2, nghĩa là việc thanh toán sẽ hoàn tất sau hai ngày làm việc kể từ ngày giao dịch (ngày T). Quy định này được áp dụng thống nhất cho tất cả các giao dịch chứng khoán trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE), Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) và các giao dịch qua Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC).

Cụ thể, ngày T là ngày nhà đầu tư thực hiện mua hoặc bán chứng khoán và được xác nhận giao dịch thành công. Đến ngày T+2, hệ thống sẽ hoàn tất việc chuyển giao chứng khoán (đối với giao dịch mua) hoặc tiền (đối với giao dịch bán) vào tài khoản của nhà đầu tư. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư chỉ thực sự sở hữu chứng khoán hoặc tiền sau khi quá trình thanh toán hoàn tất vào ngày T+2.

Nắm vững quy định về thanh toán để chủ động trong giao dịch

Ví dụ về thời hạn thanh toán trong chứng khoán

Giả sử bạn thực hiện một giao dịch mua cổ phiếu của Công ty A (mã cổ phiếu ABC) với giá trị 100 triệu đồng vào Thứ Hai (ngày 1/7/2024):

• Ngày T (Thứ Hai): Giao dịch mua cổ phiếu được xác nhận thành công. Số tiền 100 triệu đồng sẽ bị phong tỏa trong tài khoản giao dịch để chờ thanh toán. Tuy nhiên, bạn chưa thực sự sở hữu cổ phiếu ABC trong tài khoản.
• Ngày T+2 (Thứ Tư, ngày 3/7/2024): Hệ thống hoàn tất việc chuyển giao chứng khoán. Lúc này, 100 triệu đồng được thanh toán cho bên bán, và cổ phiếu ABC sẽ xuất hiện trong tài khoản chứng khoán của bạn.

Tương tự, nếu bạn bán cổ phiếu ABC vào ngày Thứ Hai (1/7/2024), số tiền thu được từ giao dịch sẽ chỉ khả dụng trong tài khoản của bạn vào ngày Thứ Tư (3/7/2024) sau khi quá trình thanh toán kết thúc.

Theo luật hiện hành, thời gian hoàn tất thanh toán chứng khoán và tiền là 11h00 ngày T+2. Như vậy, nhà đầu tư có thể bán chứng khoán đã mua ngày T vào phiên giao dịch chiều ngày T+2.

Các trường hợp đặc biệt trong thời hạn thanh toán

• Ngày lễ hoặc ngày nghỉ cuối tuần: Nếu ngày T+2 rơi vào ngày nghỉ lễ hoặc cuối tuần, việc thanh toán sẽ được lùi lại vào ngày làm việc tiếp theo. Ví dụ, nếu bạn thực hiện giao dịch vào ngày Thứ Sáu (28/6/2024), thì ngày T+2 sẽ rơi vào Thứ Ba (2/7/2024) do ngày Thứ Bảy và Chủ Nhật không tính là ngày làm việc.
• Quy định T+2 áp dụng cho các giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và các loại chứng khoán khác được niêm yết trên HOSE, HNX.
• Quy định T+2 áp dụng cho các giao dịch cổ phiếu, chứng chỉ quỹ và các loại chứng khoán khác được niêm yết trên HOSE, HNX. Đối với giao dịch các sản phẩm phái sinh (hợp đồng tương lai), thời hạn thanh toán có thể khác so với quy định T+2, và thường được xử lý trong ngày giao dịch (T+0).

Ngày nghỉ lễ và cuối tuần sẽ không được tính vào thời hạn thanh toán

Ý nghĩa và lưu ý đối với nhà đầu tư

Thời hạn thanh toán T+2 đảm bảo tính minh bạch và đồng bộ trong các giao dịch chứng khoán. Tuy nhiên, nhà đầu tư cần lưu ý:

• Chứng khoán chỉ có thể được bán lại sau khi chúng được ghi nhận trong tài khoản, tức là vào chiều ngày T+2. Việc này đòi hỏi nhà đầu tư cần quản lý tốt danh mục và dòng tiền của mình để tránh các vấn đề về thanh khoản.
• Đối với các giao dịch có giá trị lớn, việc chuẩn bị đầy đủ nguồn vốn trước ngày T là rất quan trọng để đảm bảo giao dịch không bị hủy do thiếu tiền thanh toán.

Quy định thời hạn thanh toán T+2 giúp thị trường chứng khoán Việt Nam vận hành hiệu quả và phù hợp với thông lệ quốc tế. Nhà đầu tư cần hiểu rõ các quy tắc này để có chiến lược giao dịch tối ưu và tránh rủi ro trong quá trình đầu tư. Nếu cần thêm thông tin chi tiết, nhà đầu tư có thể liên hệ với công ty chứng khoán nơi mở tài khoản hoặc tham khảo tài liệu chính thức từ VSDC.