Giao dịch thỏa thuận là một phương thức giao dịch trong thị trường chứng khoán, nơi bên mua và bên bán tự thỏa thuận về giá cả và khối lượng chứng khoán trước khi thông báo cho công ty chứng khoán để thực hiện giao dịch. Phương thức này mang lại sự linh hoạt cho các nhà đầu tư, đặc biệt khi giao dịch với khối lượng lớn hoặc trong những trường hợp đặc biệt. Hiểu rõ về giao dịch thỏa thuận cũng như cách thức hoạt động giúp các nhà đầu tư có thêm một phương pháp giao dịch và linh hoạt hơn trong quá trình đầu tư trên thị trường chứng khoán.

Khái niệm giao dịch thỏa thuận

Giao dịch thỏa thuận trong chứng khoán là quá trình mà hai bên mua và bán tự thỏa thuận về các điều kiện giao dịch như giá cả, số lượng và phương thức thanh toán của chứng khoán. Sau khi đạt được thỏa thuận, thông tin này sẽ được các nhà đầu tư chuyển đến công ty chứng khoán để nhập lệnh vào hệ thống giao dịch, hoàn tất quá trình mua bán.

Giao dịch thỏa thuận mang lại sự linh hoạt cho các nhà đầu tư

Đặc điểm của giao dịch thỏa thuận

• Tự do thỏa thuận: Các bên tham gia có thể tự do đàm phán về giá và khối lượng chứng khoán, miễn là tuân thủ các quy định của sàn giao dịch và pháp luật hiện hành.
• Không ảnh hưởng đến giá thị trường: Giá và khối lượng trong giao dịch thỏa thuận không ảnh hưởng đến giá tham chiếu hay chỉ số thị trường như VN-Index, HNX-Index. Bởi vì mức giá và khối lượng được thỏa thuận riêng giữa các nhà đầu tư với nhau và không giao dịch trên sàn chứng khoán.
• Khối lượng giao dịch lớn: Giao dịch thỏa thuận thường áp dụng cho các giao dịch có khối lượng lớn, vượt quá khả năng thực hiện thông qua phương thức khớp lệnh thông thường.

Quy định về giao dịch thỏa thuận trên các sàn giao dịch

• Thời gian giao dịch: Giao dịch thỏa thuận được thực hiện trong suốt thời gian giao dịch của sàn, thường từ 9h00 đến 15h00, trừ giờ nghỉ trưa.
• Biên độ dao động giá: Mặc dù có thể đàm phán giá cả tuy nhiên giá thỏa thuận phải nằm trong biên độ giao dịch cổ phiếu của ngày giao dịch. Ví dụ, trên sàn HOSE, biên độ dao động là ±7%, trong khi trên sàn HNX là ±10%.
• Khối lượng giao dịch tối thiểu: Trên sàn HOSE, giao dịch thỏa thuận yêu cầu khối lượng tối thiểu là 20.000 cổ phiếu hoặc chứng chỉ quỹ. Trên sàn HNX, mức tối thiểu là 5.000 cổ phiếu và 1.000 trái phiếu.
• Hiệu lực của lệnh: Lệnh giao dịch thỏa thuận chỉ có hiệu lực trong ngày và không được phép hủy sau khi đã nhập vào hệ thống.

Quy trình thực hiện giao dịch thỏa thuận

• Khi đã xác định đối tác thực hiện giao dịch: Hai bên tự thỏa thuận về giá, khối lượng và phương thức thanh toán. Sau đó, thông báo cho công ty chứng khoán để nhập lệnh vào hệ thống và hoàn tất giao dịch.
• Khi chưa xác định đối tác giao dịch: Nhà đầu tư có thể liên hệ với công ty chứng khoán để đặt lệnh chào mua hoặc chào bán. Công ty chứng khoán sẽ nhập lệnh vào hệ thống, hiển thị trên sàn giao dịch để tìm đối tác phù hợp. Khi tìm được đối tác và đạt được thỏa thuận, giao dịch sẽ được thực hiện.

Lưu ý khi thực hiện giao dịch thỏa thuận

• Tuân thủ quy định pháp luật: Nhà đầu tư cần đảm bảo giao dịch thỏa thuận tuân thủ các quy định về biên độ dao động giá, khối lượng giao dịch tối thiểu và các quy định khác của sàn giao dịch.
• Không thực hiện trong ngày đầu niêm yết: Giao dịch thỏa thuận không được áp dụng trong ngày giao dịch đầu tiên của cổ phiếu niêm yết hoặc chứng chỉ quỹ.
• Giá trị giao dịch không ảnh hưởng đến chỉ số thị trường: Giá trị của giao dịch thỏa thuận không được sử dụng để tính toán các chỉ số thị trường như VN-Index, HNX-Index.

Ưu và nhược điểm của giao dịch thỏa thuận

Ưu điểm:

• Cho phép giao dịch với khối lượng lớn mà không ảnh hưởng đến giá thị trường.
• Tạo điều kiện cho các nhà đầu tư lớn thực hiện giao dịch theo điều kiện mong muốn.

Nhược điểm

• Thiếu tính minh bạch so với giao dịch khớp lệnh.
• Có thể dẫn đến thao túng giá nếu không được giám sát chặt chẽ.

Giao dịch thỏa thuận không gây ảnh hưởng đến giá cổ phiếu

Điểm khác nhau giữa giao dịch thỏa thuận và giao dịch khớp lệnh

• Giao dịch khớp lệnh: Là phương thức giao dịch mà lệnh mua và lệnh bán được khớp tự động trên hệ thống giao dịch của sàn, dựa trên nguyên tắc ưu tiên về giá và thời gian. Giao dịch khớp lệnh ảnh hưởng trực tiếp đến giá thị trường và các chỉ số chứng khoán.
• Giao dịch thỏa thuận: Như đã đề cập, là phương thức mà các bên tự thỏa thuận về điều kiện giao dịch trước khi nhập lệnh vào hệ thống. Giao dịch thỏa thuận không ảnh hưởng đến giá thị trường và các chỉ số chứng khoán.

Nhìn chung, giao dịch thỏa thuận đóng vai trò quan trọng trong thị trường chứng khoán, đặc biệt đối với các nhà đầu tư có nhu cầu thực hiện các giao dịch có khối lượng lớn. Phương thức này giúp không ảnh hưởng đến giá cổ phiếu trên thị trường mà còn được tiến hành nhanh chóng giữa các nhà đầu tư với nhau.