Đóng vị thế trong giao dịch phái sinh là gì? Những lưu ý khi thực hiện đóng vị thế

Đóng vị thế là thuật ngữ trong giao dịch chứng khoán phái sinh, đề cập đến hành động kết thúc một vị thế đang mở (mua hoặc bán) bằng cách thực hiện giao dịch ngược lại. Mục đích của việc đóng vị thế là để xác định lợi nhuận hoặc thua lỗ thực tế từ giao dịch và kết thúc cam kết của nhà đầu tư với hợp đồng phái sinh đó.

Các loại đóng vị thế

Đóng vị thế được thực hiện theo hai cách chính:

Đóng vị thế mua (Long Position)

• Nếu nhà đầu tư đang nắm giữ vị thế mua (long), việc đóng vị thế sẽ được thực hiện bằng cách bán lại hợp đồng ở thời điểm hiện tại.
• Kết quả:
  • Lãi: Khi giá hợp đồng tại thời điểm bán cao hơn giá tại thời điểm mua.
  • Lỗ: Khi giá hợp đồng tại thời điểm bán thấp hơn giá tại thời điểm mua.

Nhà đầu tư sẽ có lời khi giá hợp đồng khi bán cao hơn khi mua

Ví dụ:

• Ngày 1, bạn mở một vị thế mua hợp đồng tương lai VN30 ở mức giá 1.200 điểm.
• Đến ngày 3, bạn đóng vị thế bằng cách bán hợp đồng tại giá 1.250 điểm.
  • Lợi nhuận: (1.250 – 1.200) × Hệ số nhân hợp đồng × Số lượng hợp đồng.

Đóng vị thế bán (Short Position)

• Nếu nhà đầu tư đang nắm giữ vị thế bán (short), việc đóng vị thế sẽ được thực hiện bằng cách mua lại hợp đồng.
• Kết quả:
  • Lãi: Khi giá hợp đồng tại thời điểm mua lại thấp hơn giá tại thời điểm bán.
  • Lỗ: Khi giá hợp đồng tại thời điểm mua lại cao hơn giá tại thời điểm bán.

Ví dụ:

• Ngày 1, bạn mở một vị thế bán hợp đồng tương lai VN30 ở mức giá 1.200 điểm.
• Đến ngày 3, bạn đóng vị thế bằng cách mua lại hợp đồng tại giá 1.150 điểm.
  • Lợi nhuận: (1.200 – 1.150) × Hệ số nhân hợp đồng × Số lượng hợp đồng.

Khi nào nhà đầu tư nên đóng vị thế?

Nhà đầu tư thường đóng vị thế trong các trường hợp sau:

Chốt lợi nhuận: Khi giá thị trường diễn biến đúng kỳ vọng, nhà đầu tư có thể đóng vị thế để ghi nhận lợi nhuận thực tế, tránh rủi ro từ các biến động không lường trước.

Cắt lỗ: Nếu thị trường đi ngược kỳ vọng, nhà đầu tư có thể đóng vị thế để hạn chế mức thua lỗ.

Đến ngày đáo hạn: Trong trường hợp nhà đầu tư không đóng vị thế trước ngày đáo hạn, hợp đồng phái sinh sẽ được thanh toán tự động theo quy định, dựa trên giá thanh toán cuối cùng của tài sản cơ sở.

Nếu không đóng vị thế trước ngày đáo hạn, hợp đồng sẽ được thanh toán theo quy định

Ý nghĩa của việc đóng vị thế

• Xác định kết quả giao dịch: Khi đóng vị thế, lợi nhuận hoặc thua lỗ sẽ được ghi nhận chính thức trong tài khoản của nhà đầu tư.
• Quản lý rủi ro: Đóng vị thế kịp thời giúp nhà đầu tư giảm thiểu rủi ro từ những biến động bất ngờ của thị trường.
• Kết thúc cam kết: Sau khi đóng vị thế, nhà đầu tư không còn nghĩa vụ hoặc quyền lợi liên quan đến hợp đồng phái sinh đó.

Lưu ý khi đóng vị thế

• Thời điểm đóng vị thế: Lựa chọn thời điểm phù hợp để đóng vị thế là rất quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến lợi nhuận hoặc thua lỗ của nhà đầu tư.
• Chi phí giao dịch: Khi đóng vị thế, nhà đầu tư cần tính đến phí giao dịch, có thể làm giảm lợi nhuận hoặc tăng mức lỗ.
• Quản lý ký quỹ: Trong trường hợp vị thế gây lỗ, nếu không đóng kịp thời, nhà đầu tư có thể phải bổ sung ký quỹ hoặc bị đóng vị thế cưỡng bức.

Đóng vị thế là một thao tác quan trọng trong giao dịch chứng khoán phái sinh, giúp nhà đầu tư hoàn tất giao dịch và xác nhận kết quả đầu tư. Việc hiểu rõ cách thức và thời điểm đóng vị thế sẽ hỗ trợ nhà đầu tư đưa ra quyết định tối ưu, đảm bảo chiến lược giao dịch hiệu quả và quản trị rủi ro chặt chẽ.