Đáo hạn phái sinh là gì?

Đáo hạn phái sinh, hay expiration date trong tiếng Anh, là ngày cuối cùng mà hợp đồng phái sinh còn hiệu lực. Sau ngày này, hợp đồng sẽ hết hạn và không thể giao dịch nữa. Đây là thời điểm mà các nhà đầu tư phải quyết định chốt lời, cắt lỗ, hoặc mở vị thế mới để tiếp tục tham gia giao dịch phái sinh.

Ngày đáo hạn phái sinh tại Việt Nam

Tại thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam, ngày đáo hạn được quy định là ngày Thứ Năm tuần thứ 3 của tháng đáo hạn. Nếu ngày này rơi vào ngày nghỉ lễ, ngày giao dịch liền trước sẽ được tính là ngày đáo hạn.

Các tháng đáo hạn hiện nay là: Tháng hiện tại, tháng kế tiếp, tháng cuối cùng của hai quý gần nhất.

Sau ngày đáo hạn, hợp đồng được tất toán bằng tiền mặt dựa trên mức giá đóng cửa (giá ATC) của chỉ số VN30.

Ví dụ: Hợp đồng VN30F2411 (tháng 11/2024) có ngày đáo hạn là 21/11/2024, ngày thanh toán là 22/11/2024 (ngày làm việc liền sau ngày đáo hạn).

Vai trò của ngày đáo hạn phái sinh

Ngày đáo hạn phái sinh không chỉ quan trọng đối với thị trường phái sinh mà còn ảnh hưởng đến thị trường cơ sở. Các nhà đầu tư cần đặc biệt lưu ý:

• Quản lý vị thế: Đóng hoặc điều chỉnh vị thế kịp thời trước ngày đáo hạn để tránh bị hệ thống tự động tất toán ở mức giá không mong muốn.
• Tác động từ thị trường cơ sở: Biến động giá VN30 trong ngày đáo hạn có thể ảnh hưởng lớn đến giá hợp đồng phái sinh

Nắm rõ ngày đáo hạn để điều chỉnh vị thế khi giao dịch phái sinh

Những điều cần lưu ý khi giao dịch ngày đáo hạn phái sinh

Chốt lời hoặc cắt lỗ: Nhà đầu tư nên chủ động đóng vị thế để tối ưu hóa lợi nhuận hoặc giảm thiểu rủi ro.

Biến động mạnh: Gần đến ngày đáo hạn, giao dịch phái sinh thường trở nên sôi động hơn, đặc biệt trong các phiên giao dịch ATC.

Tính toán chiến lược: Đối với nhà đầu tư muốn giữ vị thế đến ngày đáo hạn, cần cân nhắc các yếu tố rủi ro và đặt lệnh stop loss để bảo vệ tài sản.

Ví dụ, nhà đầu tư mở vị thế mua hợp đồng tương lai VN30F2303 với giá 1.260 điểm. Đến ngày đáo hạn (16/3/2023), giá hợp đồng chốt tại 1.265 điểm, còn VN30 đóng cửa ở mức 1.281 điểm.

• Nếu nhà đầu tư tự đóng vị thế, giá thanh toán là 1.265 điểm.
• Nếu không đóng, hệ thống sẽ tự động thanh toán theo giá VN30 (1.281 điểm).

Ảnh hưởng của ngày đáo hạn đến thị trường

• Tăng giao dịch: Hoạt động chốt lời, cắt lỗ hoặc điều chỉnh vị thế khiến thị trường sôi động hơn.
• Biến động giá: Các nhà đầu tư tổ chức có thể tận dụng cơ hội arbitrage.

Ngày đáo hạn phái sinh mang lại cơ hội cũng như rủi ro cho nhà đầu tư. Hiểu rõ cơ chế hoạt động và xây dựng chiến lược giao dịch hợp lý là yếu tố quan trọng giúp thành công trên thị trường này.