Hướng dẫn cách giao dịch chứng khoán phái sinh cho người mới bắt đầu

Chứng khoán phái sinh là một khái niệm còn khá mới đối với các nhà đầu tư chứng khoán tại Việt Nam. Đây là một hình thức đầu tư rủi ro cao nhưng cũng mang lại cơ hội kiếm lợi nhuận lớn. Bài viết sau đây sẽ giúp độc giả hiểu được chứng khoán phái sinh là gì và cách giao dịch chứng khoán phái sinh sao cho hiệu quả nhé!

1. Định nghĩa chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh là một loại tài sản tài chính được tạo ra từ giá trị của tài sản khác, thường là các chứng khoán cơ sở như cổ phiếu, chỉ số, hàng hóa hoặc tỷ giá hối đoái.

Trong thị trường phái sinh, các nhà đầu tư không phải sở hữu trực tiếp tài sản cơ sở mà chỉ đầu tư vào giá trị của tài sản này thông qua các hợp đồng tương lai, tùy chọn, phái sinh hoặc sản phẩm khác. Các loại hợp đồng này được giao dịch trên các sàn giao dịch chứng khoán và được ứng dụng rộng rãi để phòng ngừa rủi ro cho giá của tài sản, hoặc đầu tư vào những kỳ hạn ngắn hơn hoặc dài hơn so với các cổ phiếu, chỉ số hay hàng hóa.

Các loại chứng khoán phái sinh:

• Hợp đồng tương lai
• Hợp đồng kỳ hạn
• Hợp đồng quyền chọn
• Hợp đồng hoán đổi

2. Giao dịch chứng khoán phái sinh tại Việt Nam

Trên TTCK Việt Nam mới chỉ có sản phẩm phái sinh duy nhất hiện đang được giao dịch đó là sản phẩm Hợp đồng tương lai có tài sản cơ sở là chỉ số VN30 và trái phiếu chính phủ.

Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 có tài sản cơ sở là chỉ số VN30 – một trong những chỉ số chứng khoán quan trọng nhất của thị trường chứng khoán Việt Nam. Khi giao dịch hợp đồng này, nhà đầu tư sẽ đặt cược vào việc chỉ số VN30 sẽ tăng hay giảm trong tương lai. Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 có thể được giao dịch T+0, tức là nhà đầu tư có thể mua và bán trong 1 ngày.

Hợp đồng tương lai chỉ số VN30 được giao dịch trên sàn HNX với ký hiệu mã chứng khoán là VN30F. Hợp đồng này có đơn vị tính là điểm chỉ số, với giá trị mỗi điểm là 100.000 đồng. Lãi/lỗ cho hợp đồng này được tính trên cơ sở giá đóng cửa của hợp đồng cuối ngày giao dịch hoặc giá đóng cửa của chỉ số VN30 vào ngày đáo hạn hợp đồng.

Giá trị của mỗi hợp đồng tương lai VN30 được xác định bởi giá của hợp đồng tại thời điểm giao dịch. Thông thường, mỗi hợp đồng tương lai chỉ số VN30 tại Việt Nam có giá trị khoảng 100 triệu đồng. Tuy nhiên, giá trị này có thể thay đổi theo biến động của thị trường. Để mua hoặc bán được một hợp đồng tương lai VN30, bạn cần nộp một khoản tiền ký quỹ ban đầu (initial margin) tới sàn giao dịch phái sinh.

Tỷ lệ ký quỹ ban đầu cho một hợp đồng tương lai chỉ số VN30 tại sàn giao dịch là 17% giá trị hợp đồng theo quy định của Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam. Do đó tiền ký quỹ margin tối thiểu để mua một hợp đồng tương lai chỉ số VN30 là ~ 17 triệu đồng (17% x 100 triệu đồng). Tuy nhiên, tỷ lệ ký quỹ ban đầu có thể thay đổi tùy theo quy định của cơ quan quản lý cũng như tùy thuộc vào tình hình thị trường. Khoản tiền đặt cọc này sẽ được trả lại cho bạn khi đóng hết vị thế hợp đồng hoặc sử dụng để bù đắp lỗ trong giao dịch nếu có.

Để mua hợp đồng tương lai chỉ số VN30, bạn cần thực hiện các bước sau:

Bước 1: Mở tài khoản giao dịch tại một công ty chứng khoán có cung cấp dịch vụ giao dịch hợp đồng tương lai. Trong quá trình mở tài khoản, bạn sẽ cần cung cấp các giấy tờ cần thiết như CMND, Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh (nếu là doanh nghiệp).

>>> Click ngay: Mở tài khoản chỉ với 3 phút tại Chứng khoán KIS TẠI ĐÂY.

Bước 2: Nạp tiền vào tài khoản giao dịch để có thể thực hiện giao dịch hợp đồng tương lai.

Bước 3: Truy cập vào phần mềm giao dịch của công ty chứng khoán và chọn mục giao dịch hợp đồng tương lai VN30.

Bước 4: Chọn thời điểm mua hợp đồng tương lai VN30, nhập số lượng muốn mua và xác nhận giao dịch.

Bước 5: Chờ đợi đến thời điểm đáo hạn để thanh toán hoặc đóng vị thế trước khi đáo hạn để chốt lời hoặc cắt lỗ.

3. Những lưu ý về cách chơi chứng khoán phái sinh

Lưu ý rằng giao dịch hợp đồng tương lai chỉ nên được thực hiện bởi những nhà đầu tư có kinh nghiệm hoặc được tư vấn bởi các chuyên gia trên thị trường chứng khoán. Việc giao dịch không cẩn thận có thể dẫn đến rủi ro mất tiền và không nên coi đây là hình thức đầu tư có lợi nhuận đảm bảo.

Trước khi bắt đầu “chơi” chứng khoán phái sinh, nhà đầu tư cần:

• Hiểu rõ về hợp đồng phái sinh: Để hiểu cách giao dịch phái sinh, bạn cần hiểu rõ về cách thức hoạt động của hợp đồng phái sinh.
• Xác định chiến lược đầu tư: Trước khi bắt đầu đầu tư chứng khoán phái sinh, bạn cần xác định chiến lược đầu tư của mình. Bạn có thể chọn chiến lược đầu tư dựa trên phân tích cơ bản hoặc kỹ thuật.
• Sử dụng đòn bẩy: Đòn bẩy là một công cụ giúp tăng lợi nhuận trong giao dịch chứng khoán phái sinh. Tuy nhiên, việc sử dụng đòn bẩy cũng có thể khiến bạn mất tiền nhanh chóng nếu không được sử dụng đúng cách.
• Theo dõi tin tức thị trường: Theo dõi tin tức thị trường sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tình hình của thị trường và đưa ra quyết định đầu tư hợp lý.
• Quản lý rủi ro: Việc quản lý rủi ro là vô cùng quan trọng trong đầu tư chứng khoán phái sinh. Bạn nên đưa ra kế hoạch quản lý rủi ro và sử dụng các công cụ bảo vệ vốn như stop-loss.

Những lưu ý khi giao dịch chứng khoán phái sinh:

• Nếu bạn là nhà đầu tư mới, chỉ nên đầu tư bằng tiền nhàn rỗi, không ảnh hưởng đến chi phí sinh hoạt và chi phí khác.
• Tránh giao dịch quá nhiều trong một ngày hoặc một tuần, hạn chế rủi ro khi thị trường biến động.
• Không để cảm xúc chi phối quyết định đầu tư của bạn.
• Nên tìm hiểu phân tích cơ bản và kỹ thuật.

>>> Tham khảo: Tìm hiểu về các loại phí giao dịch chứng khoán phái sinh

Hy vọng với bài viết trên đây, nhà đầu tư đã có cái nhìn bao quát hơn về việc đầu tư mua bán và cách giao dịch chứng khoán phái sinh cũng như lựa chọn được chiến lược đầu tư phù hợp cho bản thân mình. Để tìm hiểu thêm và kỹ hơn, nhà đầu tư có thể truy cập vào website: stockkisvn.vn hoặc liên hệ tổng đài 028. 3914.8585 để được tư vấn trực tiếp.